Realizacja inicjatywy lokalnej polega na współpracy obu stron – mieszkańców i Urzędu. Wkład mieszkańców (jako wnioskodawców) może polegać na pracy społecznej, na świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych. Urząd nie przekazuje mieszkańcom dotacji na inicjatywę lokalną. Urząd wspiera realizację zadania w sposób organizacyjny lub rzeczowy, w tym również poprzez np. zakup usług i/lub materiałów/rzeczy niezbędnych do realizacji inicjatywy lokalnej. Trzeba pamiętać, że realizacja inicjatywy lokalnej musi być zgodna z innymi przepisami prawa – w tym z prawem zamówień publicznych. Mieszkańcy nie mogą czerpać zysku z realizacji inicjatywy. Każdy ma prawo korzystać nieodpłatnie z rezultatów realizacji inicjatywy lokalnej.

—Wnioskodawca:

Z inicjatywą lokalną mogą wystąpić mieszkańcy bezpośrednio, bądź za pośrednictwem organizacji pozarządowych lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

W ramach inicjatywy lokalnej można zrealizować: 

zadania publiczne, które zostały określone w art. 19b ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie, są to między innymi:

• —Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych obejmująca w szczególności budowę, rozbudowę lub remont dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów małej architektury stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego;
• —Działalność na rzecz nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania;
• —Działalność na rzecz kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;
• —Działalność w sferze wspierania i upowszechniania kultury fizycznej;
• —Działalność na sferze turystyki i krajoznawstwa;
• —Działalność na rzecz porządku i bezpieczeństwa publicznego.